Lire en Français Art Primitif à Anvers.
Read in English Primitive Art in Antwerp.
We gingen langs bij David Norden, een gewaardeerde antiquair met een passie voor Afrikaanse kunst.
In drie dagen legde zij zijn verhaal vast, waarbij ze de focus legde op zijn persoonlijke leven als antiquair
en hoe hij zijn kennis heeft opgedaan.
“Mijn vader en grootvader hadden al een antiekwinkel. Zo is mijn kennis hierover gegroeid.”
Tijdens de documentaire komt zijn kijk op de kunstwereld naar boven en zijn passie voor waar hij in gelooft:
“Voor mij zijn kunstvoorwerpen een ambassadeurs van een cultuur van een land en zo blijven we
op de hoogte van wat die mensen hebben gedaan.”
Afrikaanse kunst Antwerpen
Video (c) door StampMedia onder creative commons, door Matias Ramos ter Maat en Kiza Kobé.
Tegenwoordig lijkt alles altijd zo druk te zijn. Iedereen is onderweg naar hun werk of aan het denken over hun toekomst.
Winkels staan vol en alles lijkt constant in beweging te zijn. Maar verborgen tussen al deze drukte vind je af en toe nog een winkel waar de tijd stil lijkt te staan.
“David Norden Primitieve Kunst”
D.N. Mijn naam is David Norden. Ik ben zestig jaar oud en in het dagelijkse leven ben ik een handelaar in Afrikaanse kunst.
Ja ik doe dat al een dertigtal jaren ongeveer. Ik heb al een handels register sinds 1988. Dan ben ik vijf jaar fotograag geweest, beroeps.
Ben ik overgeschakeld naarmeer Afrikaanse kunst en ik het begin deed ik ook wat algemeen antiek .
( Foto winkel van Israel Norden spui 164-Den Haag-1962 ).
En mijn vader en mijn grootvader ook hadden allemaal een antiek winkel.
En ja toen die mensen kwamen, ik was nog een kind. Ik moest toen helpen om de koffie te bedienen,
of een beetje de stukken uit de voorraad mooi op te stellen en dat deed ik graag.
( foto van Nadya Levi met Werner Gillon, oud curator van deBritish Museum)
Daarna ging ik met mijn moeder naar Engeland op veilingen en dan ja, zo is dat een beetje gegroeid, mijn kennis erover.
Maar toen ik kind was wou ik niet zo direct daar zelf handelaar in worden, ik heb een beetje biologie
gedaan op de universiteit. Maar ik heb dat niet afgerond en daarna ben ik verder met fotografie bezig geweest.
Afrikaanse kunst is gewoon zelfstudie, ik heb daar nooit specifieke studies voor gedaan. Maar het is niet dat ik
daar echt iets mee wou doen of zo. Ik kende het gewoon.
Het is pas later toen … ik fotograaf was, maar er waren veel mensen die me gewoon niet correct betaalden als fotograaf.
Het is een dienstesctor, en toen dacht ik toch wel eventjes aan iets anders te proberen.
K.K. – Hoe begin je daar eigenlijk aan ? Wat, hoe krijg je die beelden in de winkel ?
D.N. Vandaag koop ik vooral via online veilingen. En soms heb ik ook een verzamelaar die veel stukken heeft en die zegt
David ik heb hier een paar stukken die ik niet meer in mijn collectie passen en jij hebt iets dat ik graag zou hebben.
Kunen we ruilen of een deel geld en ruilen ? Dus op die manier geraak ok dan ook aan mijn stukken
K.K. Dan het onderhoud van zulke beelden. Besteedt u daar veel tijd aan of is er veel moeite?
D.N. In feite niet echt, maar wat wel leuk is: als je een mooi stuk hebt, kan soms wel presentatie iets toevoegen..soms moet je een
sokkel laten maken als ze niet recht houden.
Bij maskers ook, als je ze niet aan de muur wilt hangen dan kan je er een standje voor laten maken en dan presenteert dat beter.
Ik weet dat er ook handelaren zijn die met herstellers werken om gleuven te vullen en soms stukken bij te snijden of te herpatineren
maar daar hou ik mij niet mee bezig. Ik laat meestal de stukken in de staat dat ze zich bevinden, zoals ze binnenkomen.
De oudste stukken die ik heb, die kunnen soms twee, drieduizend jaar oud zijn.
TEKE Beeld door Claude Lehuard uit de brandstappel gehaald in de jaren '30.
Ja, ik heb nog een beeldje die een interessant verhaal heeft. Dit is een Teke beeld die uit Congo komt voor 1930 .
In die tijd wouden de missionarissen, die beelden verbranden. Dat waren “fetishes”, dat waren zogenaamd slechte geesten, en de Afrikanen moesten katholiek worden en in feite moesten ze hun religie afzweren. En dan zetten de missionarissen al die beelden op een grote brandstapel.
Die man ( Claude Lehuard) heeft toen in de tijd een paar van die beelden uit de brandstapel kunnen redden.
En als je naar het beeld kijkt, zie je dat er nog sporen van de brand erop zitten.
Ik merkte dat ik een beetje gewicht aan het nemen was met de jaren en dacht dan, hoe ga ik dat oplossen ? Door een beetje meer fysische activiteit te hebben. Maar ik heb persoonlijk niet echt de behoefte om naar een gymclub of zo te gaan. Dus heb ik gedacht ik zou best misschien een beetje tuinieren.
Mijn vrouw heeft dus een huis in Frankrijk gekocht waar ik een grote groentetuin van 500 vierkante meter heb, en dat kan ik in feite ook een beetje combineren met mijn winkel. Dus in de winter laat ik wat zaadjes kiemen met zo een kunst licht. In de zomer zet ik ze gewoon buiten. En als ik dan naar Frankrijk ga, dan zet ik die plantjes die wat gegroeid zijn gewoon in de auto om in mijn groententuin te planten. Dus dat is ook een beetje mijn hobby doen.
En ja, ik heb hier een winkel die ook niet zoals alle andere winkels is, want in de meeste Afrikaanse kunst winkels doen de handelaren dat heel clean,
een beetje zoals in een museum. En dan zie je vijf of tien stukken en die kosten dan enorm veel geld. Maar dan richt je je alleen maar tot mensen die echt enorm veel geld hebben en dat is niet echt mijn bedoeling hier, daar hou ik mij dus niet mee bezig.
K.K. En één van mijn laatste vraag is, zeg maar waarom u voor de naam “Primitieve Kunst” heeft gekozen als naam voor u winkel?
D.N. Ja da's een naam dat een beetje controversieel is. Meestal zou ik beter zeggen gewoon Afrikaanse kunst. Maar aangezien ik toch ietsje breder ben
en soms ook oceanische kunst of Eskimo (Inuit) kunst of niet Europese kunst heb ik eerst gekozen voor Primitieve Kunst, maar in feite is elke
benaming verkeerd, zeg maar. In mijn betekenis is dat meer een oorspronkelijke betekenis. Maar nu hebben ze ook dat primaire kunsten genoemd.
Maar uiteindelijk is het moeilijk om iedereen altijd tevreden te stellen met de benaming. Het zegt ook weinig in feite allemaal.
K.K. Ik heb nog wat extra onderzoek gedaan en er blijkt dat er toch een paar landen zijn die toch wel hun kunst terug vragen van antiek instanties en musea die dan handelen in primaire of ja “Primitieve Kunst”. Wat is uw mening daarop ?
D.N. Ja, dat is in feite iets . Op dit moment stellen we dan in feite de geschiedenis in vraag. Dus er zijn veel landen die inderdaad zeggen ja, jullie hebben ons in de tijd onze kunst geroofd, soms met geweld en wij zouden graag die kunstvoorwerpen terug hebben in ons land omdat dat ons cultuur is. Nu persoonlijk vind ik niet dat dat 100 % terecht is. Voor mij zijn de kunstvoorwerpen meer ambassadeurs van een cultuur van een land, en die er ook ervoor zorgen dat andere mensen een cultuur van een land ontdekken en die ook ervoor zorgen dat andere mensen in feite, ja op de hoogte blijven van wat die mensen hebben gedaan. Veel stukken zijn binnen gekomen in de XIX-de eeuw. Ik zie dan maar iets bij kolonialen die een plantage hadden in Congo en dan staat dat op zolder bij die ouders die sterven. Ik word geroepen, het huis moet leeg. Hebt U belangstelling om die dingen van ons te kopen ?OK, ik koop ze. Soms zijn er documenten erbij, maar vaak weet ik ook niet in welke omstandigheden die stukken daar zijn terecht gekomen.
Je kan dat dus niet zeggen. Of het allemaal gestolen of niet. Neen vaak moet het een beetje genuanceerd worden. Het is niet allemaal zwart of wit, goed of slecht. Er zijn veel tinten grijs ertussen in .
K.K. Bedankt voor uw mening.
D.N. Ja, graag gedaan.